Sociale Rolversterking: een instrument voor inclusie
Behalve de omgeving is voor het bereiken van inclusie ook de persoon zelf van belang. Hij of zij kan kracht putten uit het vervullen van sociale rollen.
Door samen met mensen te zoeken naar sociaal gewaardeerde rollen die hen passen kan een ommekeer in het leven tot stand gebracht worden. Sociaal gewaardeerde rollen leiden tot de goede dingen van het leven, zoals op verschillende plekken komen, ontmoetingen met andere mensen, nieuwe ervaringen, waardering, zelfvertrouwen, het gevoel ergens bij te horen, persoonlijke groei.
Het Kennisplein Gehandicaptensector noemt een aantal tips die je kunnen helpen bij het werken aan sociaal gewaardeerde rollen:
- Begin klein. Focus op één persoon, één rol, één setting per keer.
- Breng de eigen interesses en ambities van de persoon in kaart (waar wordt de persoon wel en niet blij van) en brainstorm dan met elkaar (bijvoorbeeld met familie en vrienden van de persoon) welke rollen iemand met dezelfde interesses en leeftijd zou vervullen.
- Neem één rol en experimenteer met diverse activiteiten die bij deze rol passen. Hebben jullie de rol van muziekliefhebber gekozen? Ondersteun dan de persoon eens naar een plaatselijk concert te gaan, help hem cd’s te vinden in de bibliotheek of deel te nemen aan een percussieworkshop, lid te worden van een fanclub, of vrijwilliger te zijn op een festival.
- Ga naar mooie gewaardeerde plekken op tijden waarop jullie daar veel andere mensen kunt ontmoeten. Niet naar het speciale zwemuurtje voor mensen met een beperking, maar ga op een gewone ochtend, middag of avond. Kom niet in de verleiding sociaal gewaardeerde rollen te gaan vervullen op een plek waar vooral mensen met een beperking en hun ondersteuners komen.
- Kies voor rollen waar anderen met dezelfde leeftijd en cultuur ook voor gewaardeerd zouden worden. Eigenaar van een volkstuin, begeleider op een peuterspeelzaal, kaartjes verkoper, medewerker in een bloemenzaak, dit zijn allemaal gewaardeerde rollen.
- Kies ervoor te experimenteren met dingen die bij de leeftijd van de persoon passen. Welke (luister)boeken lezen zijn of haar leeftijdsgenoten? Welke films en tv-programma’s kijken zij en welke muziek luisteren ze? Op het moment dat iemand dezelfde dingen doet en er uit ziet als zijn leeftijdsgenoten is het voor anderen gemakkelijker om hem of haar aan te spreken.
- Zorg dat de persoon (en zijn of haar ondersteuner) er mooi en verzorgd uit ziet. Misschien wel net iets beter dan anderen. Geen trainingspak bij een concert. Geen slab maar een sjaaltje, bijvoorbeeld.
- Bouw voort op succes, help de persoon zich te ontwikkelen door steeds nieuwe rollen en plekken aan zijn of haar repertoire toe te voegen.
Zie verder:
- Voor het artikel met deze tips de website van het Kennisplein Gehandicaptensector
- Voor workshops, literatuur en ervaringen met Sociale Rolversterking de website socialerolversterking.nl