Gebruik openbaar vervoer (2)

Vervoer is een uiterst belangrijk middel voor activiteiten en tijdsbesteding buitenshuis. Bij mensen met een beperking gaat het dan vrijwel altijd om vervoer dat door anderen wordt verzorgd, in het bijzonder openbaar vervoer. Waar mensen uit de algemene bevolking relatief vaker dan mensen met een beperking aangeven dat zij meedoen belangrijk vinden, is een uitzondering hierop het gebruik kunnen maken van openbaar vervoer. Dat vinden mensen met een beperking even belangrijk of zelfs belangrijker dan mensen in de algemene bevolking.

Waarschijnlijk omdat vervoer voor mensen met een beperking zo belangrijk is om een zelfstandig en zelf gekozen leven te leiden, is er veel bekend over de ervaringen die zij met vervoer en mobiliteit hebben. We bundelen in de Publicatie – in hoofdstuk 8 en in het bijzonder paragraaf 8.2.3 –  de kennis uit verschillende onderzoeken hierover. Hieronder enkele bevindingen.

Ervaringen over vervoer en mobiliteit 

In vervoer en mobiliteit zien we  positieve ontwikkelingen naast slechte toegankelijkheid en een negatieve bejegening. Mensen met een beperking ervaren het openbaar vervoer nog regelmatig als ontoegankelijk. De omgeving van het station of de halte is bijvoorbeeld niet toegankelijk; bus- en tramhaltes blijken lang niet altijd toegankelijk voor mensen in een rolstoel of mensen met een visuele of auditieve beperking. Ook de toegankelijkheid van het busvervoer blijkt slecht. Zo rijden buschauffeurs mensen met een beperking voorbij omdat zij niet willen assisteren met instappen of omdat de lift stuk is. Taxi’s komen vaak laat en maken combi-ritten wat leidt tot veel wachten en te laat verschijnen op school, werk of afspraken. 

De Actielijn Vervoer van VWS

Het Ministerie van VWS heeft ambities om in participatie, toegankelijkheid en mobiliteit stappen te maken. In het kader van het programma Onbeperkt meedoen! ontwikkelde het ministerie de Actielijn Vervoer. Deze actielijn heeft een drieledig doel: reizigers met een beperking steeds zelfstandiger gebruik laten maken van het openbaar vervoer, verbetering van het doelgroepenvervoer en verbetering van de aansluiting tussen doelgroepenvervoer en openbaar vervoer. Daarom wordt er gewerkt aan het toegankelijk maken van meer haltes en stations, het vergroten van de gebruiksvriendelijkheid en het verder integreren van het doelgroepenvervoer.  Overheden en vervoerders hebben in de contourennota bij het Toekomstbeeld OV 2040 afgesproken om ernaar te streven dat het openbaar vervoer in 2040 volledig toegankelijk is conform het VN-verdrag. Dit betekent ook dat er bij de introductie van nieuwe diensten oog is voor toegankelijkheid en inclusiviteit en dat mobiliteitsaanbieders zich hiervan bewust zijn.
Daarnaast is er een vernieuwingsagenda Iedereen onderweg. Deze richt zich op toegankelijker doelgroepenvervoer en openbaar vervoer. Overheden, vervoerders en reizigers met een mobiliteitsbeperking werken samen aan structurele en merkbare verbeteringen in het vervoer.

Hulpstructuren

Essentieel is het tot stand brengen en stimuleren van hulpstructuren in het (openbaar) vervoer. Hierdoor kunnen mensen die nu zijn aangewezen op individueel vervoer, veel meer gebruik maken van de reguliere vervoersvoorzieningen.